Łaty na tkance miasta

Stare Miasto we Wrocławiu podzielone jest na dwie części – lepszą i gorszą. W tej lepszej jest Rynek z Ratuszem, plac Solny, Uniwersytet, dziesiątki knajpek i mrowie ludzi. O każdej porze dnia i nocy. Gorsza – to kilka sklepów i specyficznych knajpek oraz jedno świeżo otwarte muzeum. Między obie części wcina się szeroka i ruchliwa arteria wytyczona w miejscu dawnej zabudowy – ul. Kazimierza Wielkiego, czyli trasa przelotowa przecinająca miasto ze wschodu na zachód. Załatanie tej rany w tkance miasta było zadaniem architektów biorących udział we wrocławskiej Akcji-kreacji.

Południowa, ‘gorsza’ część Starego Miasta, wkrótce przeżyć ma swój renesans – w ubiegłym roku w dawnym Pałacu Królewskim otwarto nowoczesne Muzeum Historyczne, w jego pobliżu, przy pl. Wolności, trwa budowa Narodowego Forum Muzyki, wkrótce ma też powstać obiekt leniej sceny Opery Dolnośląskiej. Tyle, że może się okazać, że wielkie inwestycje nie sprowadzą tam ludzi. Odcięcie tej części miasta wielką arterią doprowadziło do jej fizycznej i mentalnej marginalizacji. Dyskusje o tym, jak scalić centrum Wrocławia, toczą się od lat i co jakiś czas powracają hasła usunięcia z niego ruchu tranzytowego czy schowania samochodów w tunelu. Ale, chociaż pojawiają się coraz to nowe koncepcje, żadna do tej pory nie zbliżyła się do fazy realizacji.

Może zatem należy porzucić schematy i myślowe przyzwyczajenia i zacząć od początku? O pomoc w rozwiązywaniu wrocławskiego węzła gordyjskiego poprosiliśmy pięć młodych pracowni – CH+, KameleonLab, KMA Architekci, S3NS Architektura i VROA! Architekci. Ich propozycje podzielić można na dwie grupy – koncepcji teoretycznych i praktycznych.

Wśród tych pierwszych znalazły się wizje VROA! i CH+. I o ile na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że obie są architektonicznymi żartami i propozycjami zupełnie abstrakcyjnymi, które trudno byłoby wcielić w życie, bardzo trafnie diagnozują istniejące problemy. Architekci z CH+ postulowali przekształcenie ul. Kazimierza Wielkiego, w miejsce, które będzie dla centrum tym, czym podjazd z czerwonym dywanem i szwajcarem przed eleganckim hotelem. Podobnie jak hotel, byłoby ono bardzo elitarne – na przyjechanie do centrum i zostawienie samochodu pod opieką lokaja stać byłoby jedynie najbogatszych. Statystyczna gawiedź mogłaby jedynie podziwiać z chodnika specyficzny spektakl próżności, podobny to tego który rozgrywa się przy Hollywood Blvd podczas ceremonii rozdania Oscarów. Pokrycie trasy W-Z czerwonym dywanem i zatrudnienie setki szwajcarów obsługujących lokalne gwiazdki i miłośników ekskluzywnego lansu jest oczywiście mało realne, jednak koncepcja CH+ dotyka ważnego problemu, który staje się coraz bardziej zauważalny – postępująca elitaryzacja centrum zmienia miasto nie do poznania.

Architekci z pracowni VROA! postawili na rozwiązanie radykalne – postanowili zalać całą ul. Kazimierza Wielkiego. Zatopienie przy pomocy wody uznali jednak za zbyt dosłowne i nacechowane negatywnie (być może w związku z powodziowymi doświadczeniami miasta). Inspiracją stały się dla nich XVIII i XIX-wieczne przedstawienia miast, na których ulice i place nie są rygorystycznie podzielone na strefy dla pieszych, ruchu kołowego, handlu, usług itp., a wszystkie wymienione obszary przenikają się – pozornie chaotycznie, a jednak w sposób na tyle sprawny, że robi wrażenie samoistnie zorganizowanego. VROA! Architekci zaproponowali więc zalanie wskazanego fragmentu miasta substancją, która po zastygnięciu przekształci się w pofałdowaną, pokrytą nieregularnymi muldami i koleinami powierzchnię. Miałaby ona pokryć nie tylko samą trasę, ale też odchodzące od niej podwórza i ulice. Wprowadzenie takiej nawierzchni spowodowałoby nie tylko zaskakujący efekt estetyczny, ale – dekonstruując liniowy układ ulicy – spowolniłoby ruch, wprowadzając ahierarchiczną strukturę, skłaniającą do samoorganizacji komunikacji kołowej i wszelkich innych aktywności.

Projekty S3NS, KMA i KameleonLab były zdecydowanie bardziej konkretne. Co nie znaczy, że łatwe w realizacji. Architekci z pracowni S3NS trafnie dostrzegli paradoks – wyrzucenie ruchu z ulicy Kazimierza Wielkiego może co prawda sprawić, że stanie się ona bardziej przyjazna, ale jednocześnie może spowodować jej śmierć. Uznali więc, że Kazimierza Wielkiego powinna nadal doprowadzać ludzi na Stare Miasto. W tym celu postanowili umieścić pod ziemią parkingi umożliwiające pozostawienie samochodu tak blisko atrakcyjnego centrum, jak to tylko możliwe. Pod ziemię miałby także zostać przeniesiony tranzyt, któremu służy obecnie trasa W-Z. Na powierzchni pozostałby jedynie ruch kołowy obsługujący najbliższą okolicę oraz komunikacja miejska. Uwolniony od nadmiernej liczby samochodów teren miałby szansę stać się atrakcyjną, zieloną przestrzenią publiczną.

Projekt pracowni Kabarowski Misiura Architekci proponuje powrót do historii wskazanej części miasta. Do drugiej połowy XIX wieku, na linii mniej więcej pokrywającej się z ul. Kazimierza Wielkiego, płynęła Czarna Oława – ślad wewnętrznych, XIII-wiecznych obwarowań miasta. Choć szybko straciła znaczenie militarne jako fosa, stała się ważnym elementem infrastruktury gospodarczej. Gdy w XIX wieku, wobec dynamicznego rozwoju przemysłu i to znaczenie zaczęło maleć, stała się miejskim rynsztokiem. W końcu, po kolejnej epidemii w 1866 roku, zapadła decyzja o jej zasypaniu. Projektanci z KMA postanowili odtworzyć Czarną Oławę w nieco uwspółcześnionej formie. Według nich, ruch tranzytowy powinien zostać przeniesiony poza obszar Starego Miasta, dzięki czemu przekopany na nowo kanał mógłby sięgać aż do pl. Dominikańskiego. Aby zwiększyć jego atrakcyjność, jeden z jego brzegów miałby formę opadającej do samego lustra wody skarpy ze schodami. W miejscach, w których obecna Kazimierza Wielkiego jest wystarczająco szeroka, nad kanałem mogłyby stanąć kilkukondygnacyjne obiekty z usługami na najniższych, a apartamentami i biurami na górnych kondygnacjach.

Główną ideą, jaka przyświecała architektom ze studia KameleonLab, było przekształcenie ul. Kazimierza Wielkiego w śródmiejski bulwar podobny do barcelońskiej Rambli – tętniący życiem, pełen małych i dużych sklepów, knajpek, służący nie tylko turystom, ale także okolicznym mieszkańcom. Ale jak zamienić autostradę w bulwar? Pomysł KameleonLab zakłada przeniesienie głównego ruchu kołowego pod ziemię. Na całej długości ulicy, jej środkiem, miałaby przebiegać zielona, pokryta murawą wstęga, która to wznosiłaby się, kryjąc pod spodem pawilony usługowe, to obniżała do poziomu gruntu tak, by umożliwiać komunikację pomiędzy przylegającymi ulicami. Tam, gdzie pozwala na to szerokość obecnej ulicy oraz w miejscach skrzyżowań szczególnie istotnych ciągów, takich jak przecięcie trasy W-Z z ul. Świdnicką, ponad wstęgę wyniesione byłyby większe obiekty o skali zbliżonej do otaczającej zabudowy. Właśnie tę koncepcję publiczność uznała za najlepszą drogę do załatania 'pęknięcia' w tkance miejskiej.

Zobacz specjalny serwis poświęcony Akcji-Kreacji

Czy miejscy planiści wyciągną wnioski z zaproponowanych koncepcji? Z pewnością nasuwa się ich wiele. Skoro tęsknie patrzymy na Ramblę, widząc jednocześnie powolny upadek kolejnych śródmiejskich ulic, postępujący mimo gigantycznych środków pompowanych w ich rewitalizację, to może należy spojrzeć na zagadnienie szerzej. Jeżeli ulice mają się stać przeciwwagą dla pasaży w centrach handlowych, nie można poprzestawać na wymianie nawierzchni i wstawianiu różnej jakości mebli miejskich, ale tworzyć znaczenie bardziej rozbudowane i kompleksowe programy ich funkcjonowania. Inspiracji szukać można nie tylko w świecie, ale również w tak na pierwszy rzut oka szalonych wizjach, jak te, które powstały podczas wrocławskiej Akcji-kreacji.

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

Architekt
ITO Asystent Architekta - Sopot
Warsztat Architektury Pracowni... Junior Architekt - kierownik p...
JUNIOR Analityk/Kontroler fina... Asystent Architekta
PRAZA architekci ASYSTENT ARCHITEKTA
Architekt Piotr Jański ZOBACZ WSZYSTKIE

Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
Szukam zleceń - rysunki wykona...
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE